In memoriam Ivan Klíma
Met groot verdriet hebben wij kennisgenomen van het overlijden van Ivan Klíma, een van de belangrijkste stemmen van de naoorlogse Tsjechische literatuur. Klíma is 94 jaar geworden.
Klíma werd geboren in Praag, groeide op in een joodse familie en overleefde als kind het concentratiekamp Theresienstadt. Klíma laat een rijke literaire erfenis achter: een oeuvre gevormd door de ervaring van oorlog, communisme, censuur en morele keuzes in tijden van crisis. Zijn werk onderzoekt met morele scherpte en psychologische diepgang thema’s als vrijheid, verantwoordelijkheid en de positie van het individu onder een totalitair regime.
Tijdens het communistische tijdperk werd Klíma’s werk verboden; zijn romans en essays circuleerden in samizdat of in buitenlandse vertaling. Na de Fluwelen Revolutie in 1989 werd hij internationaal erkend en vertaald in tientallen talen.
In het Nederlands verschenen onder meer Zomerliefde (vertaling Kees Mercks, 1987), Wachten op het donker, wachten op het licht (vertaling Irma Pieper, 1996) en recent Rechter tussen twee vuren (vertaling Irma Pieper, 2024), dat de morele dilemma’s van een rechter in een onrechtvaardig systeem onderzoekt en op de shortlist van de Europese Literatuurprijs 2025 stond.
Met zijn overlijden verliest Europa een schrijver die het geweten van zijn tijd wist te verwoorden; in toon, in moed en in menselijkheid.
