In Memoriam Ursul de Geer

dinsdag 15 december 2020

Op 7 december van dit jaar overleed Ursul de Geer. Zijn liefde voor literatuur en theater was diep en oprecht, en het is aan hem te danken dat de combinatie van die twee tegenwoordig gewoon is geworden.

Ursul de Geer stapte op een dag in 2001 onaangekondigd mijn uitgeverskamer binnen, met een stukgelezen exemplaar van Gloed van Sándor Márai in zijn handen. ‘Ik ben Ursul de Geer, ja die van die televisieprogramma’s, maar dit is zo mooi, zo prachtig‘, zei hij en hij wapperde met onze prachtuitgave, ‘dit ga ik op de planken brengen. En jullie gaan me daarbij helpen.’ Zo geschiedde. Want ook wij vonden Gloed zo mooi, zo prachtig, en bovendien gunden we het Ursul, overtuigend, innemend, charismatisch, erudiet en ondernemend als hij was. Zijn liefde voor literatuur en theater was diep en oprecht, en het is aan hem te danken dat de combinatie van die twee tegenwoordig gewoon is geworden.

Hij bracht van Márai nog Kentering van een huwelijk en De Gravin van Parma op de planken. Regelmatig bezocht hij de uitgeverij om te vragen wat we nog voor theateradaptief moois gingen uitgeven. Dat was, denk ik, een verkapte manier om al onze boeken mee naar huis te nemen. Het hoogtepunt had Pascal Mercier’s Nachttrein naar Lissabon moeten worden. Maar ook Ursul beet zijn tanden stuk op de complexiteit van dit meesterwerk. Het tekent zijn gedrevenheid en vindingrijkheid dat hij het toch in het theater kon brengen, als een voorleesvoorstelling, samen met de auteur.

Je beseft pas wat iemand voor je betekend heeft, als die er niet meer is. Met weinigen heb ik zo een literaire zielsverwantschap gevoeld als met Ursul. Het was een voorrecht hem te kennen. Zoals Henrik tegen Konrád in de sleutelscène van Gloed zegt: ‘Denk jij ook dat het leven geen andere zin heeft dan de passie, die op een dag ons hart, onze ziel en ons lichaam doordringt, en dan eeuwig blijft branden, tot de dood? Wat er intussen ook gebeurt? En geldt zij misschien niet eens voor een persoon, maar voor het verlangen zelf?’

Koen van Gulik
Uitgever