In memoriam Thijs Pollmann

Op woensdag 18 mei overleed Thijs Pollmann, de vertaler van Jozef en zijn broers, het opus magnum van Thomas Mann.

Toen Thijs Pollmann met pensioen ging als hoogleraar taalkunde, vatte hij het plan op om Joseph und seine Brüder te vertalen. Hij vond het een van de allermooiste boeken die hij kende, en daar waren wij het helemaal mee eens. Daarom had Wereldbibliotheek de rechten voor de Nederlandse vertaling verworven. Nu is het proza van Mann, met zijn meanderende, langademige zinnen waarin de fijne ironie de diepzinnigheid van de gedachten accentueert, al razend moeilijk om te zetten in het Nederlands, maar voor deze roman moet een vertaler ook dezelfde diepgaande kennis van faraonisch Egypte en de bijbel verwerven als Thomas Mann. Voeg daarbij de omvang – meer dan een half miljoen woorden, verdeeld over vier boeken en een voorspel, die ieder op zich al een roman zijn – en het zal duidelijk zijn over hoeveel doorzettingsvermogen, engelengeduld, ijzeren discipline en taalvirtuositeit een vertaler moet beschikken om dit meesterwerk om te zetten in het Nederlands. Gesteund door een deskundige redactieraad is Thijs Pollmann daar volledig in geslaagd. Dat er tussen zijn eerste vertaalproeve en de verschijning van de vertaling in boekvorm bijna tien jaar lagen, is een treffende parallel met die tien jaar die Thomas Mann nodig had voor het schrijven. Thijs Pollmanns vertaling staat en zal blijven staan. Wij zijn er hem dankbaar voor.

Koen van Gulik

(uitgever)